Co to jest Pascha? Co takiego jest innego w tej nocy od wszystkich innych nocy?

 Słowo „Pascha” oznacza „przejście”. W kontekście historii zbawienia odczytuje się jako przejście z niewoli do wolności (wyjście z Egiptu), ze śmierci do życia (Chrystus), z niewoli grzechu do wolności dziecka Bożego (każdy wierzący). Cała duchowość chrześcijańska jest paschalna.

Pascha jako nazwa świąt Zmartwychwstania

Wielkanoc w wielu krajach Europy określa się słowem „Pascha”: Pasqua (Włochy), Pâques (Francja), Pascua (Hiszpania), Páscoa (Portugalia), Pasen (Belgia), Paske (Holandia), Påske (Norwegia), Påsk (Szwecja), Pasti (Rumunia), Pashket (Albania), Páscha (Grecja), Paskalya (Turcja). Podczas soboru nicejskiego w 325 r. ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Data 14 Nisan wyznacza zatem w kalendarzu hebrajskim początek święta Paschy, wokół którego działy się wydarzenia zbawcze. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym: może wypaść najwcześniej 22 marca, zaś najpóźniej 25 kwietnia.

Pascha żydowska

Pascha oznacza dynamiczne przejście Boga. Jest to wyprowadzenie kogoś z jednej sytuacji życiowej i wprowadzenie w inną. Pascha otwiera nowe perspektywy i domaga się zostawienia tego, co stare. Izraelici przeżyli ją jako wyzwolenie z Egiptu: wyprowadzenie z niewoli i przeprowadzenie przez wody Morza Czerwonego. Na pamiątkę tego wydarzenia Paschę obchodzi się każdego roku. Była to kontynuacja starszego święta rolniczego, obchodzonego przed niewolą egipską w Kanaanie, gdyż w miesiącu Nisan Izraelici pielgrzymowali do Świątyni i składali w niej dary z pierwszych snopów jęczmienia, prosząc o dobre zbiory. Uczta paschalna zaczyna się w ten sposób, że najmłodszy członek rodziny pyta: „Czym różni się ta noc od innych nocy?” a najstarszy opowiada: „Byliśmy niewolnikami faraona w Egipcie. Pan ręką mocną wywiódł nas z domu niewoli”. Towarzyszy temu przekonanie, że udział w uczcie Paschy jest nie tylko wspomnieniem dawnych dzieł, lecz udziałem w aktualnym dziele Boga.

Pascha Chrystusa

W odniesieniu do Jezusa Pascha oznacza Jego śmierć na krzyżu, śmierć pełną gwałtu fizycznego i psychicznego. Chrystys objawił się jako zwycięski Baranek: stracił swoje ziemskie życie, ale zmartwychwstał. W ten sposób okazała się na Nim wierność Boga, który nie opuszcza człowieka w sytuacji krzyża. Zmartwychwstanie Pana nadaje sens naszemu istnieniu, ponieważ Bóg z miłości dał się za nas zabić, a potem zmartwychwstał, otwierając drogę do pełni życia z Nim.

Pascha chrześcijanina

Dla nas coroczne świętowanie Paschy jest powrotem do tajemnicy chrztu. Przez ten sakrament zostaliśmy wprowadzeni w Paschę Chrystusa, wszczepieni w tajemnicę Jego śmierci i zmartwychwstania. Ilekroć celebrujemy Paschę w liturgii i świętujemy ją w rodzinie, tylekroć uświadamiamy sobie, że jesteśmy ludźmi uzdolnionymi do przechodzenia przez śmierć do życia. Pamiętamy też o tym, że każdy krzyż, który nas spotyka, niesie z sobą nadzieję zmartwychwstania. Powołanie chrześcijańskie jest powołaniem do przejścia: od grzechu do miłości, od śmierci do życia, od starego człowieka do nowego, od życia doczesnego do wiecznego.

Pascha Kościoła

Kościół żyje od Paschy do Paschy. Celebruje ją uroczyście nie tylko raz w roku w Wielkanoc, ale także w każdą niedzielę. Naszą Paschę z Chrystusem przeżywamy w Eucharystii, gdy przechodzimy od tego, co sami możemy, do tego, co pochodzi od Boga i co jest zawsze nowością i to odmienną od tego, czego stary człowiek w nas oczekuje dla siebie. Tajemnica Eucharystii jest powierzona Kościołowi, byśmy z niej korzystali i przeżywali naszą zbawienną Paschę we wszystkich okolicznościach życia.

Pascha aktualizowana

U Izraelitów Pascha jest nie tylko wspominaniem rzeczy minionych, ale udziałem w rzeczywistości, która trwa. Podobnie nasze świętowanie nie jest sentymentalnym wspominaniem wydarzeń z przeszłości. Każdy, kto na mocy chrztu jest złączony z Chrystusem, jest zaproszony do tego, żeby dokonać przejścia, bo nasze życie jest przejściem. Jeśli mówię, że Chrystus jest moją Paschą i mam w niej udział, to wyznaję, że Chrystus ma moc wyprowadzić mnie z każdego grzechu i to On mnie wybawia. W tegoroczne święta poprzez udział w liturgii wielkanocnej uczestniczymy w doświadczeniu Paschy. Dla nas Pascha jest pielgrzymim świętem, które nam mówi: jesteśmy tylko gośćmi na ziemi.